Mevsimsel saç dökülmesi, mevsim geçişlerinde yaşanan ve daha sonrasında kendiliğinden geçen saç dökülmesi türüdür. Hava değişimi ve hormonlardaki değişimler mevsimsel kaynaklı ortaya çıkan dökülmelerin en temel nedenleri arasındadır. Bu dönemlerde ortaya çıkan melatonin eksikliğinin saç dökülmesini tetiklediği düşünülmektedir.
Bahar ve yaz aylarında güneş ışınları saçların büyümesini etkilediğinden, mevsimsel nedenlerle saç dökülmesi daha çok özellikle ekim ve kasım aylarında gözlemlenmektedir. Mevsimsel kaynaklı ortaya çıkan yoğun dökülmeler yaklaşık 2-3 hafta sürmekte ve sonrasında farklı bir etki yoksa kendiliğinden azalarak saçlar eski sağlığına kavuşmaktadır.
Her saç folikülü kendini yenileme özelliğine sahiptir. Bu nedenle ortalama günlük 50 ila 100 arasında değişen saç dökülmesi normal olarak kabul edilmektedir. Ancak bu sayı mevsimsel kaynaklı dökülmelerin göründüğü dönemlerde iki katına kadar çıkabilmektedir. Saçın dış görünüşü etkilemesiyle insan iletişimindeki önemi bilindiğinde, aşırı kıllanma veya aşırı saç dökülmesi gibi anormallikler psikolojik sıkıntıya neden olabileceği için üzerine bir çok soru sorulmaktadır.
Mevsimsel saç dökülmesi dönemlerinde 200 kadar saç telinin günlük dökülmesi olağan kabul edilebilirken daha yoğun ya da daha uzun süren dökülmelerde kalıcı saç dökülmesi göz önünde bulundurulmalıdır. Bu kapsamda makale mevsimsel saç dökülmeleri ile ilgili tüm soru işaretlerini ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır.
Mevsimsel Saç Dökülmesi Neden Olur?
Her kıl folikülü 3 değişik dönemden geçmektedir. Döngü; ortalama 3-6 ay süren ‘büyüme’ aşaması olan anajen fazı, bir kaç hafta süren ‘geçiş’ fazı ve son olarak yaklaşık 3 ay süren ‘dinlenme’ fazı olan telojen fazı şeklinde yol almaktadır [2]. Bu döngü her saç kökü için geçerli olsa da genellikle yaz sonu ve sonbaharın başlangıcına doğru kendini daha çok gösterir. Mevsimsel saç dökülmesi olarak isimlendirilen bu dönemlerde saçlar büyümek yerine dinlenmeye geçer ve dökülme daha belirgin bir hale gelir.
‘Mevsim geçişlerinde yoğun saç dökülmesinin sebebi tam olarak bilinmiyor olsa da güneş ışınları ile bağlantılı olduğuna dair düşünceler yoğunlukta olmaktadır.
Mevsimsel dökülmelerde hormonal etkiler
Mevsimsel saç dökülmesi aynı zamanda testosteron hormonuyla da ilişkilendirilmiştir. Testosteron hormonunun ilkbahar ve sonbaharda genellikle daha yüksek olması saç dökülmesi ile arasında mevsimsel bir ilişki kurulmasını beraberinde getirmiştir. Her iki cinste bulunan testosteron hormonun artmasıyla ortaya çıkan DHT (Dihidro Testesterona)’nin saç dökülmesinde tetikleyici olduğu [5] bilindiğinde, ilkbahar ve sonbaharda artış gösteren testosteron hormonunun mevsimsel dökülmeler nedenleri arasında gösterilmesinde etkili olmuştur.
Bu iki yargının dışında mevsim kaynaklı saç dökülmesi diye bir saç dökülme çeşidinin olmadığını savunan görüşler de bulunmaktadır. İnsanlarda yaşanan saç dökülmesinin devam eden bir süreç olduğundan bahseden görüşe göre, saç dökülmesi sağlık, beslenme, genetik durum ve ilaçlara bağlı olarak şekillenmektedir. Bu nedenle sadece mevsimsel değil, her dönem görülmesi ihtimaldir.
Mevsimsel Saç Dökülmesi Ne Zaman Tehlikelidir?
Her saç kılı, dinlenme (telojen) aşamasından geçtiği için her gün ortalama 50 ila 100 arasında değişen saç dökülmesi normal kabul edilmektedir. Ancak bu sayı 100’ü geçtiğinde saç dökülmesinde, tehlikeli alana girilmiş bulunulur. Kişi bu süreçte saç tellerinin kümeler halinde döküldüğüne şahit oluyorsa ve hacminde gözle görülür bir azalma gözlemliyorsa alta başka bir problem olma olasılığı oldukça yüksektir. Sorun mevsimsel dökülme olmayıp, kadın tipi saç dökülmesi veya androgenetik saç dökülmesinin habercisi olabilir. Özellikle ailesinde saç kaybı hikâyesi bulunan kişiler durumu ciddiyetle ele alıp, sebeplerini mutlaka araştırması gerekmektedir.
Mevsimsel Dökülmelerde Tedavi
Mevsimsel dökülmelerin teşhisi daha zordur ve hastanın dökülme hikayesi önemlidir. Gerekli tetkikler sonrası dökülmenin metabolik sebeplerden olmadığı anlaşılması gerekir. Mevsimsel dökülme genellikle herhangi bir tedaviye gerek duymadan kendiliğinden geçen bir süreçtir. Ancak biraz daha uzun bir süreci aldığı taktirde mevsimsel kaynaklı saç dökülmesinin tedavisinde kimi zaman melotonin takviyesi kullanılmaktadır. Hap ya da enjeksiyon şeklinde alınan bu ilaçların yan etkileri olabileceği için süreç doktor gözetiminde ilerlenmelidir.
Mevsimsel saç dökülmesinden şikayetçi olan kişiler, mevsim değişimleri önce prp, saç mezoterapisi gibi kolay uygulanan medikal saç güçlendirme yöntemlerinden faydalanarak bu dönemlere saçlarının daha güçlü ve sağlıklı girmesini sağlayabilirler. Bunun yanı sıra bu dönemlerde genel bir detoks ve sağlıklı yaşam programıyla daha sağlıklı beslenme, spor yapmak stresten uzak durmak saç için besleyici vitaminlere ve besinlere yönelerek bu dönemin sorunsuz atlatılmasını sağlayabilirler.
Mevsimsel saç dökülmesi için öneriler
Bahar ve yaz aylarında güneş ışınları saçların büyümesini etkilediğinden, mevsimsel nedenlerle saç dökülmesi daha çok özellikle ekim ve kasım aylarında gözlemlenmektedir. Mevsimsel kaynaklı ortaya çıkan yoğun dökülmeler yaklaşık 2-3 hafta sürmekte ve sonrasında farklı bir etki yoksa kendiliğinden azalarak saçlar eski sağlığına kavuşmaktadır.
Her saç folikülü kendini yenileme özelliğine sahiptir. Bu nedenle ortalama günlük 50 ila 100 arasında değişen saç dökülmesi normal olarak kabul edilmektedir. Ancak bu sayı mevsimsel kaynaklı dökülmelerin göründüğü dönemlerde iki katına kadar çıkabilmektedir. Saçın dış görünüşü etkilemesiyle insan iletişimindeki önemi bilindiğinde, aşırı kıllanma veya aşırı saç dökülmesi gibi anormallikler psikolojik sıkıntıya neden olabileceği için üzerine bir çok soru sorulmaktadır.
Mevsimsel saç dökülmesi dönemlerinde 200 kadar saç telinin günlük dökülmesi olağan kabul edilebilirken daha yoğun ya da daha uzun süren dökülmelerde kalıcı saç dökülmesi göz önünde bulundurulmalıdır. Bu kapsamda makale mevsimsel saç dökülmeleri ile ilgili tüm soru işaretlerini ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır.
Mevsimsel Saç Dökülmesi Neden Olur?
Her kıl folikülü 3 değişik dönemden geçmektedir. Döngü; ortalama 3-6 ay süren ‘büyüme’ aşaması olan anajen fazı, bir kaç hafta süren ‘geçiş’ fazı ve son olarak yaklaşık 3 ay süren ‘dinlenme’ fazı olan telojen fazı şeklinde yol almaktadır [2]. Bu döngü her saç kökü için geçerli olsa da genellikle yaz sonu ve sonbaharın başlangıcına doğru kendini daha çok gösterir. Mevsimsel saç dökülmesi olarak isimlendirilen bu dönemlerde saçlar büyümek yerine dinlenmeye geçer ve dökülme daha belirgin bir hale gelir.
‘Mevsim geçişlerinde yoğun saç dökülmesinin sebebi tam olarak bilinmiyor olsa da güneş ışınları ile bağlantılı olduğuna dair düşünceler yoğunlukta olmaktadır.
- Şöyle ki insan derisi tarafından üretilen melatonin saçı büyütmede de etkili bir salgı olmaktadır [3].
- Saçın büyümesine yardımcı olan bu melatonin de karanlık ortamlarda salgılanır.
- Kapalı ortamda bulunulsa dahi kişi yaz ve bahar aylarında güneş ışınlarına maruz kalacaktır.
- Böylece vücut, güneş ışınları nedeniyle kafa derisinde salgılanan melatonin hormonuna müdahale edecek ve daha az melatonin üretilmesine yol açacaktır.
- Bu da saç foliküllerinin doğal dökülme evresine ve süresine kıyasla mevsimsel dökülme sürecini daha uzun süreye yayacak ve saçın daha fazla dökülmesine neden olacaktır.
- Güneş ışınları ve saç dökülmesi arasında kurulan bir diğer teze göre ise ilkbahara girişle beraber artan sıcaklığına istinaden kafa derisinin korunması amacıyla saç uzaması artmaktadır.
- Bu süreçte dökülmesi geciken saçlar havaların soğumasıyla toplu olarak dökülmeye başlamaktadır.
- Bu kapsamda ‘Erkek tipi saç dökülmesi’ yaşamayan ama saç dökülmesinden şikayet eden 823 kadın üzerinde, 6 yıl boyunca yapılan araştırma da mevsimsel değişikliklerin saç dökülmesinde etkili olduğunu söylemektedir.
Mevsimsel dökülmelerde hormonal etkiler
Mevsimsel saç dökülmesi aynı zamanda testosteron hormonuyla da ilişkilendirilmiştir. Testosteron hormonunun ilkbahar ve sonbaharda genellikle daha yüksek olması saç dökülmesi ile arasında mevsimsel bir ilişki kurulmasını beraberinde getirmiştir. Her iki cinste bulunan testosteron hormonun artmasıyla ortaya çıkan DHT (Dihidro Testesterona)’nin saç dökülmesinde tetikleyici olduğu [5] bilindiğinde, ilkbahar ve sonbaharda artış gösteren testosteron hormonunun mevsimsel dökülmeler nedenleri arasında gösterilmesinde etkili olmuştur.
Bu iki yargının dışında mevsim kaynaklı saç dökülmesi diye bir saç dökülme çeşidinin olmadığını savunan görüşler de bulunmaktadır. İnsanlarda yaşanan saç dökülmesinin devam eden bir süreç olduğundan bahseden görüşe göre, saç dökülmesi sağlık, beslenme, genetik durum ve ilaçlara bağlı olarak şekillenmektedir. Bu nedenle sadece mevsimsel değil, her dönem görülmesi ihtimaldir.
Mevsimsel Saç Dökülmesi Ne Zaman Tehlikelidir?
Her saç kılı, dinlenme (telojen) aşamasından geçtiği için her gün ortalama 50 ila 100 arasında değişen saç dökülmesi normal kabul edilmektedir. Ancak bu sayı 100’ü geçtiğinde saç dökülmesinde, tehlikeli alana girilmiş bulunulur. Kişi bu süreçte saç tellerinin kümeler halinde döküldüğüne şahit oluyorsa ve hacminde gözle görülür bir azalma gözlemliyorsa alta başka bir problem olma olasılığı oldukça yüksektir. Sorun mevsimsel dökülme olmayıp, kadın tipi saç dökülmesi veya androgenetik saç dökülmesinin habercisi olabilir. Özellikle ailesinde saç kaybı hikâyesi bulunan kişiler durumu ciddiyetle ele alıp, sebeplerini mutlaka araştırması gerekmektedir.
Mevsimsel Dökülmelerde Tedavi
Mevsimsel dökülmelerin teşhisi daha zordur ve hastanın dökülme hikayesi önemlidir. Gerekli tetkikler sonrası dökülmenin metabolik sebeplerden olmadığı anlaşılması gerekir. Mevsimsel dökülme genellikle herhangi bir tedaviye gerek duymadan kendiliğinden geçen bir süreçtir. Ancak biraz daha uzun bir süreci aldığı taktirde mevsimsel kaynaklı saç dökülmesinin tedavisinde kimi zaman melotonin takviyesi kullanılmaktadır. Hap ya da enjeksiyon şeklinde alınan bu ilaçların yan etkileri olabileceği için süreç doktor gözetiminde ilerlenmelidir.
Mevsimsel saç dökülmesinden şikayetçi olan kişiler, mevsim değişimleri önce prp, saç mezoterapisi gibi kolay uygulanan medikal saç güçlendirme yöntemlerinden faydalanarak bu dönemlere saçlarının daha güçlü ve sağlıklı girmesini sağlayabilirler. Bunun yanı sıra bu dönemlerde genel bir detoks ve sağlıklı yaşam programıyla daha sağlıklı beslenme, spor yapmak stresten uzak durmak saç için besleyici vitaminlere ve besinlere yönelerek bu dönemin sorunsuz atlatılmasını sağlayabilirler.
Mevsimsel saç dökülmesi için öneriler
- Kimyasal bazlı şampuan kullanılmamalıdır.
- Saç bakım rutininde organik maske ve kremler tercih edilmelidir.
- Mümkünse stresten uzak durulmalıdır.
- Saç dökülmesini durdurmaya yarayan vitamin takviyesi yapılmalıdır.
- Bol sebze ve meyve tüketilmelidir.
- Sigaranın saç köklerine giden kandaki akşını ve oksijeni azalttığı unutulmamalıdır.