miRBey
Aktif Üye
Uzmanlardan ‘Sel ve heyelanlar artacak’ uyarısı
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Erüz, dünyadaki global ısınmaya bağlı iklim değişimine paralel olarak Karadeniz‘in ikliminin de doğal olarak değiştiğini belirterek bu iklim değişimlerinin doğal ekosistemler ve insan hayatını olumsuz etkileyeceğini söylemiş oldu.
Erüz, sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak meteorolojik olayların şiddeti ve sıklığının artmasının öngörüldüğüne dikkat çekerek, “İklim değişim tahlillerinde, yüksek dağ silsileleri ile çevrili Karadeniz’in bilhassa güney ve doğu kıyılarında sık sık yaşadığımız ani ve şiddetli yağış ve buna bağlı sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak meteorolojik olayların şiddeti ve sıklığının artması öngörülmektedir” dedi.
‘Önlem alınması gerekiyor’
Karadeniz’de sık sık yaşanan sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak yağışların şiddeti ve sıklığı, yapılan bir hayli model tahlilinde artış tarafında sonuçlar verdiğini ve bunun tedbir alınması gereken bir durum olduğunu kaydeden Erüz, “Son 50 yılda global ısınmaya bağlı olarak deniz su sıcaklığının 0.5-1C° nin üzerinde artış göstermesi, kirlilik yükünün artması ile birlikte Karadeniz’in ekolojik yapısında da değişime niye olmaktadır” diye konuştu.
Karadeniz’in binde 18-22 oranında düşük tuzluluğa sahip, acı su karakterli, kendine has karakteristik özelliklere sahip bir iç deniz olduğunu belirten Erüz, Karadeniz’in kendisini çevreleyen karasal, subtropikal-subpolar iklim jenerasyonu tesiri altında olan bir deniz olduğunu belirterek Karadeniz’i etraf ülkelerde yaklaşık 170 milyon insanın kirletici yükü ile direkt yahut dolaylı olarak etkilediği tabir etti.
Dünyadaki denizlerin bir birçoklarında düşük yağış ve tatlısu girişi, yüksek buharlaşma kararı tuzluluk artışı tesiri görülürken, Karadeniz’in tam aksine İstanbul Boğazından alt akıntı olarak taşınan Akdeniz kökenli tuzlu su ve buharlaşmadan yağışa bağlı, daha fazla ölçüde tatlı su almasından dolayı yüzeyde yüzde 10-18, tabanda yüzde 22 tuzluluğa sahip, acı ve tatlı su eğilimli bir yapı gösterdiğini belirten Erüz, Karadeniz’in kendine has bir iklim ve fizikî yapı ve buna bağlı ekolojik yapıya sahip olduğunu söylemiş oldu.
Son periyotta tesirini gösteren süratli soğuma ve ağır kar yağışlı hava durumu, Karadeniz’i ve ülkemizi etkileyen hava kütlelerinden kaynaklandığını kaydeden Erüz,
“İklimsel parametrelere bakıldığında, yüklü olarak Atlantik’in orta ve kuzeyinden kaynaklı hava kütlelerinin ve son periyotta ve gelecek birkaç hafta ortasında görüleceği üzere Sibirya üzerinden gelen hava kütlelerinin Karadeniz’i etkiliyor. Karadeniz, kıtalar içinde bulunan yarı kapalı bir iç deniz.
ötürüsıyla bulunduğumuz coğrafya iklimsel olarak Atlantik ve Sibirya hava kütleleri, kirlilik açısından ise etrafında karasal bölgelerin tesiri altında olan bir deniz. Etrafında bulunan ülkelerde yaklaşık 160-170 milyon insanın direkt yahut dolaylı olarak kirletici baskısı altında olan, epey kırılgan bir ekosistem.
Karadeniz’in kendine has bir iklim karakterine sahip etkileyen iklimsel parametrelere baktığımız vakit da; Atlantik’ten gelen hava kütleleri, kış aylarında kuzeyden gelen hava kütleleri ya da güneyimizdeki çöl dediğimiz sahra ve etrafı bölgelerden gelen hava kütleleri bizi etkiliyor.
Ona bağlı olarak yazın ani kuraklıklar yahut yıl uzunluğu süren genel yağışlar, kış aylarında, son devirde de tesirini gösteren süratli soğuma ve ağır kar yağışlı hava durumu Karadeniz ve ülkemizi etkileyen hava kütlelerinden kaynaklanıyor” açıklamasında bulundu.
‘Sel ve heyelan sıklığının artması öngörülüyor’
Sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak meteorolojik olayların şiddeti ve sıklığının artması öngörüldüğünü belirten doçent,
“İklim değişim tahlillerinde, yüksek dağ silsileleri ile çevrili Karadeniz’in bilhassa güney ve doğu kıyılarında sık sık yaşadığımız ani ve şiddetli yağış ve buna bağlı sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak meteorolojik olayların şiddeti ve sıklığının artması öngörülmektedir.
Dünyadaki iklim değişimine paralel olarak Karadeniz’in de iklimi doğal olarak değişiyor. Karadeniz’in güney kısımları yüksek dağlarla kaplı olduğu için Karadeniz’de batı ve doğudan gelen nemli hava akımlarına orografik tesir dediğimiz dağ yamaçlarının yaptığı bir tesir var.
Bunun kararı olarak diğer bölgelerde cephe ve öbür meteorolojik şartlara bağlı yağış oluşturan hava akımları Karadeniz in vadi ve dik yamaçları tesiri ile ani ve şiddetli yağışlar biçiminde kendini gösterebiliyor. İklim değişimine bağlı olarak yağış istikrarı değişimi olmakla birlikte Karadeniz’de yağış tipi ve ölçüsünde azalma beklenmiyor.
Lakin Karadeniz’de, yapılan tüm model ve projeksiyonlarda, mevsim geçişlerinde değişim ve ani, şiddetli ve kararsız yağışların daha aktif olacağı öngörülmekte. ötürüsıyla, Karadeniz’in kıyı gerisi alanlarda sel, taşkın ve heyelan riskli, kıyı bölgede ise daha şiddetli fırtına ve hava olaylarına bağlı kıyılarda dalga tahribatı tesiri ve taşkınların artma riski yüksektir.
Atmosferik yapı değişimine paralel olarak Karadeniz’in su kütlesinde de değişim kelam konusudur. Son 50 yılda global ısınmaya bağlı olarak deniz su sıcaklığının 0.5-1C° nin üzerinde artış göstermesi, kirlilik yükünün artması ile birlikte Karadeniz’in ekolojik yapısında da değişime niye olmaktadır” diye konuştu.
‘Balık stokları üzerinde de olumsuz tesiri var’
İklim değişimi ve su sıcaklığı artışının balık stokları üzerinde de olumsuz bir tesir oluşturacağına dikkat çeken Erüz, açıklamalarını şöyleki sürdürdü:
“Son yarım yüzyılda yarım yahut bir derecenin üzerinde artış gösteren sıcaklıklar, kirlilik tesiri ile birlikte, doğal olarak denizlerde fiziko-kimyasal yapı, mikrobiyal, planktonik ve üst yapılı organizmalarla birlikte besin zincirinin üst kısmını oluşturan balık çeşitliliğini yani Karadeniz’in ekolojik yapısını da değiştirmekte, bozmaktadır.
Halkımızın anladığı boyutuyla, iklim değişimi ve kirlilik , çok avcılıkla birlikte besin olarak tüketilen balık cinsleri ve stokları üzerinde olumsuz tesir eden bir faktör olarak devreye giriyor. Zira denizin biyokimyasal yapısı yada fizikî yapısındaki değişimler su içerisinde yaşayan canlı organizmaların ortamdaki varlığını, bolluğunu, üreme ve gelişim dönemini ve de sürdürülebilirliğini etkileyen en değerli faktörlerdir.
Zira canlı evvel bulunduğu habitatın karakterine nazaran orada bulunmaya karar verir daha sonra öbür canlılarla etkileşime geçerek bolluğu ya da varlığını sürdürür. ötürüsıyla biz mesela hamsinin ya da başka balıkların Karadeniz’deki avcılığını ya da bolluğunu araştırırken evvela Karadeniz’in fizikî şartları yani su sıcaklığı, akıntı sistemleri, tuzluluk ve öbür parametrelerin değişimini atmosferik etkileşimini yahut vakte bağlı değişimlerini irdelemek ve anlamak durumundayız.”
Karadeniz de sürdürülebilir hayat ve sürdürülebilir balıkçılık iklim değişimi tesirlerini en aza indirmek fakat ve lakin; sorunu düzgün manaya, bilimsel çalışmalara ve ortak akla dayalı kıymetlendirme, risk idare sistemine geçerek yönetmekle mümkün olduğunu belirten Erüz, “Değişmeyen tek kural dünyanın, ikliminin değiştiğidir. Karadeniz’de iklim risklerini bilmek ve yönetmek, afetleri önler. Riskleri öngörüp, düzenleyici ve önleyici önlemleri almamak afete davetiye çıkarmaktır” dedi.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Erüz, dünyadaki global ısınmaya bağlı iklim değişimine paralel olarak Karadeniz‘in ikliminin de doğal olarak değiştiğini belirterek bu iklim değişimlerinin doğal ekosistemler ve insan hayatını olumsuz etkileyeceğini söylemiş oldu.
Erüz, sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak meteorolojik olayların şiddeti ve sıklığının artmasının öngörüldüğüne dikkat çekerek, “İklim değişim tahlillerinde, yüksek dağ silsileleri ile çevrili Karadeniz’in bilhassa güney ve doğu kıyılarında sık sık yaşadığımız ani ve şiddetli yağış ve buna bağlı sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak meteorolojik olayların şiddeti ve sıklığının artması öngörülmektedir” dedi.
‘Önlem alınması gerekiyor’
Karadeniz’de sık sık yaşanan sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak yağışların şiddeti ve sıklığı, yapılan bir hayli model tahlilinde artış tarafında sonuçlar verdiğini ve bunun tedbir alınması gereken bir durum olduğunu kaydeden Erüz, “Son 50 yılda global ısınmaya bağlı olarak deniz su sıcaklığının 0.5-1C° nin üzerinde artış göstermesi, kirlilik yükünün artması ile birlikte Karadeniz’in ekolojik yapısında da değişime niye olmaktadır” diye konuştu.
Karadeniz’in binde 18-22 oranında düşük tuzluluğa sahip, acı su karakterli, kendine has karakteristik özelliklere sahip bir iç deniz olduğunu belirten Erüz, Karadeniz’in kendisini çevreleyen karasal, subtropikal-subpolar iklim jenerasyonu tesiri altında olan bir deniz olduğunu belirterek Karadeniz’i etraf ülkelerde yaklaşık 170 milyon insanın kirletici yükü ile direkt yahut dolaylı olarak etkilediği tabir etti.
Dünyadaki denizlerin bir birçoklarında düşük yağış ve tatlısu girişi, yüksek buharlaşma kararı tuzluluk artışı tesiri görülürken, Karadeniz’in tam aksine İstanbul Boğazından alt akıntı olarak taşınan Akdeniz kökenli tuzlu su ve buharlaşmadan yağışa bağlı, daha fazla ölçüde tatlı su almasından dolayı yüzeyde yüzde 10-18, tabanda yüzde 22 tuzluluğa sahip, acı ve tatlı su eğilimli bir yapı gösterdiğini belirten Erüz, Karadeniz’in kendine has bir iklim ve fizikî yapı ve buna bağlı ekolojik yapıya sahip olduğunu söylemiş oldu.
Son periyotta tesirini gösteren süratli soğuma ve ağır kar yağışlı hava durumu, Karadeniz’i ve ülkemizi etkileyen hava kütlelerinden kaynaklandığını kaydeden Erüz,
“İklimsel parametrelere bakıldığında, yüklü olarak Atlantik’in orta ve kuzeyinden kaynaklı hava kütlelerinin ve son periyotta ve gelecek birkaç hafta ortasında görüleceği üzere Sibirya üzerinden gelen hava kütlelerinin Karadeniz’i etkiliyor. Karadeniz, kıtalar içinde bulunan yarı kapalı bir iç deniz.
ötürüsıyla bulunduğumuz coğrafya iklimsel olarak Atlantik ve Sibirya hava kütleleri, kirlilik açısından ise etrafında karasal bölgelerin tesiri altında olan bir deniz. Etrafında bulunan ülkelerde yaklaşık 160-170 milyon insanın direkt yahut dolaylı olarak kirletici baskısı altında olan, epey kırılgan bir ekosistem.
Karadeniz’in kendine has bir iklim karakterine sahip etkileyen iklimsel parametrelere baktığımız vakit da; Atlantik’ten gelen hava kütleleri, kış aylarında kuzeyden gelen hava kütleleri ya da güneyimizdeki çöl dediğimiz sahra ve etrafı bölgelerden gelen hava kütleleri bizi etkiliyor.
Ona bağlı olarak yazın ani kuraklıklar yahut yıl uzunluğu süren genel yağışlar, kış aylarında, son devirde de tesirini gösteren süratli soğuma ve ağır kar yağışlı hava durumu Karadeniz ve ülkemizi etkileyen hava kütlelerinden kaynaklanıyor” açıklamasında bulundu.
‘Sel ve heyelan sıklığının artması öngörülüyor’
Sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak meteorolojik olayların şiddeti ve sıklığının artması öngörüldüğünü belirten doçent,
“İklim değişim tahlillerinde, yüksek dağ silsileleri ile çevrili Karadeniz’in bilhassa güney ve doğu kıyılarında sık sık yaşadığımız ani ve şiddetli yağış ve buna bağlı sel ve heyelan üzere olaylara niye olacak meteorolojik olayların şiddeti ve sıklığının artması öngörülmektedir.
Dünyadaki iklim değişimine paralel olarak Karadeniz’in de iklimi doğal olarak değişiyor. Karadeniz’in güney kısımları yüksek dağlarla kaplı olduğu için Karadeniz’de batı ve doğudan gelen nemli hava akımlarına orografik tesir dediğimiz dağ yamaçlarının yaptığı bir tesir var.
Bunun kararı olarak diğer bölgelerde cephe ve öbür meteorolojik şartlara bağlı yağış oluşturan hava akımları Karadeniz in vadi ve dik yamaçları tesiri ile ani ve şiddetli yağışlar biçiminde kendini gösterebiliyor. İklim değişimine bağlı olarak yağış istikrarı değişimi olmakla birlikte Karadeniz’de yağış tipi ve ölçüsünde azalma beklenmiyor.
Lakin Karadeniz’de, yapılan tüm model ve projeksiyonlarda, mevsim geçişlerinde değişim ve ani, şiddetli ve kararsız yağışların daha aktif olacağı öngörülmekte. ötürüsıyla, Karadeniz’in kıyı gerisi alanlarda sel, taşkın ve heyelan riskli, kıyı bölgede ise daha şiddetli fırtına ve hava olaylarına bağlı kıyılarda dalga tahribatı tesiri ve taşkınların artma riski yüksektir.
Atmosferik yapı değişimine paralel olarak Karadeniz’in su kütlesinde de değişim kelam konusudur. Son 50 yılda global ısınmaya bağlı olarak deniz su sıcaklığının 0.5-1C° nin üzerinde artış göstermesi, kirlilik yükünün artması ile birlikte Karadeniz’in ekolojik yapısında da değişime niye olmaktadır” diye konuştu.
‘Balık stokları üzerinde de olumsuz tesiri var’
İklim değişimi ve su sıcaklığı artışının balık stokları üzerinde de olumsuz bir tesir oluşturacağına dikkat çeken Erüz, açıklamalarını şöyleki sürdürdü:
“Son yarım yüzyılda yarım yahut bir derecenin üzerinde artış gösteren sıcaklıklar, kirlilik tesiri ile birlikte, doğal olarak denizlerde fiziko-kimyasal yapı, mikrobiyal, planktonik ve üst yapılı organizmalarla birlikte besin zincirinin üst kısmını oluşturan balık çeşitliliğini yani Karadeniz’in ekolojik yapısını da değiştirmekte, bozmaktadır.
Halkımızın anladığı boyutuyla, iklim değişimi ve kirlilik , çok avcılıkla birlikte besin olarak tüketilen balık cinsleri ve stokları üzerinde olumsuz tesir eden bir faktör olarak devreye giriyor. Zira denizin biyokimyasal yapısı yada fizikî yapısındaki değişimler su içerisinde yaşayan canlı organizmaların ortamdaki varlığını, bolluğunu, üreme ve gelişim dönemini ve de sürdürülebilirliğini etkileyen en değerli faktörlerdir.
Zira canlı evvel bulunduğu habitatın karakterine nazaran orada bulunmaya karar verir daha sonra öbür canlılarla etkileşime geçerek bolluğu ya da varlığını sürdürür. ötürüsıyla biz mesela hamsinin ya da başka balıkların Karadeniz’deki avcılığını ya da bolluğunu araştırırken evvela Karadeniz’in fizikî şartları yani su sıcaklığı, akıntı sistemleri, tuzluluk ve öbür parametrelerin değişimini atmosferik etkileşimini yahut vakte bağlı değişimlerini irdelemek ve anlamak durumundayız.”
Karadeniz de sürdürülebilir hayat ve sürdürülebilir balıkçılık iklim değişimi tesirlerini en aza indirmek fakat ve lakin; sorunu düzgün manaya, bilimsel çalışmalara ve ortak akla dayalı kıymetlendirme, risk idare sistemine geçerek yönetmekle mümkün olduğunu belirten Erüz, “Değişmeyen tek kural dünyanın, ikliminin değiştiğidir. Karadeniz’de iklim risklerini bilmek ve yönetmek, afetleri önler. Riskleri öngörüp, düzenleyici ve önleyici önlemleri almamak afete davetiye çıkarmaktır” dedi.
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.