Uzmanlar: ‘2 doz daha sonrası 6. ayda herkes hatırlatma dozu olmalı’

miRBey

Aktif Üye
Uzmanlar: ‘2 doz daha sonrası 6. ayda herkes hatırlatma dozu olmalı’
Dünyada onaylanan koronavirüs aşısını alan birinci hasta Margaret Keenan, 8 Aralık 2020’de, 90 yaşındayken klinik bir deney haricinde koronavirüs aşısı yaptıran ve Pfizer/BioNTech aşısını olan dünyadaki birinci kişi olarak tarihe geçmişti.


Margaret, evvelki gün de güçlendirici olarak isimlendirilen 3. doz BioNTech aşısını yaptırdı.

Hürriyet’ten Sedef Batı ve Selin Irmak Kaçmaz’ın haberine nazaran Maggie, dünyada birinci koronavirüs aşısını olarak tarihe geçtiği hastanede, Üçüncü Doz aşısını da olurken bir daha yanında hemşire May Parsons’a vardı. Fakat bir farkla; Parsons bu defa aşıyı yapan kişi değildi. İkili, üçüncü güçlendirici dozlarını yan yana oldu. Aşı olmanın bir toplumsal sorumluluk olduğunun da altını çizen Keenan, “İnsanlar bunu kendileri için yapmasalar, sağlıklı ve kuvvetli olsalar bile, savunmasız olan başka beşerler için yapmalılar. Bunu yüksek sesle söylemek gerekiyor ki; aşı olmak toplumsal bir sorumluluktur” halinde konuştu.


Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, 30 Haziran’daki Koronavirüs Bilim Heyeti toplantısının akabinde yaptığı açıklamada, iki doz Sinovac aşısı olmuş 50 yaş ve üstündekiler ile sıhhat çalışanlarının 1 Temmuz’dan itibaren üçüncü dozlarını olmak üzere randevu alabileceklerini bildirmişti.

Bilhassa yurt dışına çıkacakların, aşı kartı niçini ile 2 doz Sinovac olsa dahi 2 doz da BioNTech olması gerekiyordu. Bunun yanı sıra üçüncü doz seçimi bir daha kişinin kendi tercihine bırakıldı. İsteyenler üçüncü dozlarını BioNTech, isteyenler ise Sinovac yaptırdı.


2 doz Sinovac aşısını olanların güçlendirici üçüncü dozu almasının akabinde, Sıhhat Bakanı Koca 2 doz BioNTech olanlar için de bir açıklama yaptı. Koca, mRNA aşılarının 6 aydan daha sonra aktifliğinin azalabildiğini, bunun için de 2 dozunu tamamladıktan en az 6 ay daha sonrasında bir güçlendirici doz ön gördüklerini söylemiş oldu.


Türkiye’de birinci BioNTech Nisan ayında yapılmıştı


Ülkemizde aşılama programı ocak ayında Sinovac ile başlamıştı. Pfizer/BioNTech Kovid-19 aşısı ise Nisan ayında ülkemize gelmiş ve çabucak uygulanmaya başlanmıştı. İkinci dozlar ise Mayıs ayında yapıldı. Buna göre, BioNTech aşısını birinci olanların 6 ayı Kasım sonunda doluyor. Ülkemizde 3. doz BioNTech aşısının yapılıp yapılmayacağı, ne vakit uygulanacağı ise çabucak hemen bilinmiyor.


FDA ve CDC onayladı


Bu mevzu yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada bir numaralı gündemlerden biri. Yapılan çalışmalar ve tartışmalar daha sonrası ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), geçtiğimiz günlerde Pfizer/BioNTech Kovid-19 aşısının 65 yaş ve üstündekiler, ağır hastalık riski taşıyan bireyler ve virüse nizamlı olarak maruz kalanlar için üçüncü destek dozunun uygulanmasını onayladı.

ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (CDC) bünyesindeki Aşı Uygulamaları Müracaat Komitesi de FDA sonucundan daha sonra, 65 yaş üstü ile belirli hastalık ve kronik rahatsızlıkları olanlara güçlendirici dozu tavsiye etti. Artık ise dünyada yavaş yavaş 2 doz mRNA aşısı olanlara güçlendirici doz uygulanmaya başlandı. 2 doz mRNA aşısı olanların aklında bu hususla ilgili bir epey soru var. Mevzunun uzmanlarına “Üçüncü doz BioNTech kimlere ve ne vakit yapılmalı?” diye sorduk.


’50 yaş üstüne yapılmalı’


Prof. Dr. Derya Unutmaz: 1. doz Biontech, 2. dozdan en az 6 ay daha sonra 50 yaş üstüne ve kronik hastalıkla Kovid-19 riski olanlara ve sıhhat çalışanına yapılmalı. Güçlendirici 3. dozlar ABD’de 65 yaş üstüne yapılıyor lakin bence 50 ve üstü olmalı. Bunun yanı sıra 2 doz Sinovac olanların ise 3 ay daha sonra 3. doz BioNTech yaptırması gerekiyor.


Prof. Dr. Alper Şener: FDA 3. doz Biontech için son dozdan daha sonra 6 ay geçmiş olmayı uygun gördü zira klinik izlemlerde antikor düzeyi 4. aydan daha sonra azalmaya başlıyor. Türkiye’de tıpkı stratejiyi sürdürmek gerekir lakin bizde durum daha karmaşık. Ülkemizde 65 yaş üstü, iki doz Sinovac üstüne üçüncüyü sıklıkla BioNTech oldular. Yani bizde şu anda hatırlatma dozu BioNTech olan bir küme var.

Primer bağışıklaması BioNTech olanlar 65 yaş altında ve bu durumun değerlendirmesi güç lakin bir daha de fikir yürütebiliriz. ABD bilhassa monoklonal antikor kullananlarda 3 ay aşılanmayı önermiyor zira kanda kâfi hazır antikor var. Bu mantık ile gidersek en az 3 ay bu kümeye öteki bir mRNA aşısına gerek yok diyebiliriz. daha sonrası için ise yorum yapmak zor…


‘Antikor karşılığına nazaran ilerlenmeli’


Burada bence antikor bakarak ilerleyebiliriz zira antikor karşılığı herkeste farklı oluşuyor ve ötürüsı ile müddet de farklı oluyor. İki doz BioNTech olan 65 yaş altı küme bizde daha fazla ve bunlara dünyada 3. doz uygulanan yer yok. ABD, İsrail bunu 50 yaşa çekmeyi tartışıyor ancak hala net değil. ABD’deki uygulama ise şu biçimde olacak: 65 yaş üstüne, ön cephede savaşan sıhhat çalışanı, öğretmen, market çalışanlarına 3. doz yapılacak. FDA başka kümeler için ölüm/ hastaneye yatış oranlarına ve virüsle müsabaka riskine bakarak 3. doza gerek görmedi.


‘Bu kış sert yükselişler bakılırsaceğiz’


Benim şahsi görüşüme göre 2 doz daha sonrası 6. ayda herkes hatırlatma dozu olmalı…Kış periyodu ortasında 3. dozu olanlarda bilhassa 65 yaş üstüne, sıhhat çalışanı, öğretmen, market çalışanı/ hizmet dalı kümesinde yaştan bağımsız antikor bakarak son dozdan 3 ay daha sonra başlayacak biçimde antikoru düşük olanlara 4. doz planlaması yapılmalı. Zira bu kış sert yükselişler goreceğiz.


’65 yaş ve üzeri katiyetle 3. dozu yaptırmalı’


Doç. Dr. Ümit Savaşçı: 65 yaş üzerine ve bilhassa bağışıklık sistemi baskılı hastalara, diyaliz hastalarına, kalp hastalarına, KOAH hastalarına ve sıhhat çalışanlarına ben de 3. dozu katiyen öneriyorum. Bilhassa üzerinden altı ay geçtiyse aslına bakarsan katiyen 3. dozu yaptırmaları gerekir.


Prof. Dr. İftihar Köksal: Bu mevzu, bilhassa daha bulaşıcı ve/veya immün sistemden kaçan aşı varyantlarının yaygın sirkülasyonu ile ağır bir araştırma ve tartışma konusudur. Pfizer ve BioNTech, aşı aktifliğinin vakit ortasında azaldığına dair bilgileri yayınladı. İsrail, birinci olarak aşılanan bireylerde, aşılamanın üzerinden uzun müddet geçtiği için enfekte olma mümkünlüğünün arttığını bildirdi. Bu niçinle de birinci aşılanan kümede yer alan 60 yaş üzeri bireylere ve bağışıklığı baskılanmış bireylere üçüncü doz Pfizer/BioNTech aşısı uygulamaya başlandı. İkinci dozdan 6 ay daha sonra uygulanan rapel dozlarda güvenlik açısından bir sorun saptanmamış olup bu uygulama antikor düzeylerinin çok yüksek seviyelere ulaştığı gösterilmiştir.

Amerika Hastalık Denetim Merkezi (CDC) Aşı Uygulamaları Müracaat Komitesi (ACIP), 22 Temmuz’da, 3. doz aşıların kimlere uygulanacağının tartışıldığı bir toplantı yaptı. Bu görüşmede 3. doz aşıların toplumdaki tüm bireylere değil, sıklıkla bağışıklığı baskılanmış insanlara yapılması konusunda tavsiye sonucu alındı.


‘Üçüncü dozla pandemiyi bitirebiliriz’



Bu görüşmeden kısa bir süre daha sonra da ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), Pfizer/BioNTech yahut Moderna aşısı olan bağışıklığı baskılanmış bireylere ek bir aşı yapılmasını önerdi. Yeni mutasyonlar niçiniyle eylül ayından itibaren başta bağışıklığı baskılanmış bireyler olmak üzere daha geniş kümelere 3. doz yapılması sonucu alındı.

Bu tavsiye kararları doğrultusunda FDA, Pfizer/BioNTech’in geliştirdiği Covid-19 aşısının 65 yaş ve üstündeki bireyler, ağır hastalık riski taşıyan tüm bireyler ve virüse tertipli olarak maruz kalanlar için 3. destek dozunun uygulanmasını onayladı.

Ağır hastalık riski taşıyan ve 3. doz aşının önerildiği hastalıklar;

• Kanser hastaları
• Kemik iliği nakli
• Solid organ nakli
• Kök hücre tedavisi
• Genetik bağışıklık yetmezliği
• HIV
• Bedenin birtakım enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini azaltan ilaçların kullanması

Aşıların aktifliğine ait datalar, epeyce farklı sonuçlar ve tasarım farklılıkları gösterse de kabaca bir fikir veriyor. Bugüne kadarki datalar, makul varyantlarla aşı nötralizasyon etkinliğinde bir düşüş bulunmasına karşın, aşıların önemli hastalıkları önlemede pek başarılı olduğunu gösteriyor.

Şimdiki datalar BioNTech aşısının oluşturduğu bağışıklık karşılığının kuvvetli bir biçimde 8-12 ay devam ettiğini gösterdiğinden 2 doz BioNTech olan bireylerin, 8-9 aydan evvel ek doz aşı olmalarına gerek yoktur. Bu şahıslarda 3. doz aşıya muhtaçlık olup olmayacağı ve ne vakit olacağı bu bahiste yapılmakta olan çalışmaların neticelerina ve ortaya çıkabilecek yeni varyantlara göre belirlenecektir.

Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.