Amasra’da Mısırlılara ilişkin tılsımlı olduğuna inanılan obje bulundu

miRBey

Aktif Üye
Amasra’da Mısırlılara ilişkin tılsımlı olduğuna inanılan obje bulundu
‘Tılsımlı Nesne’ (Amulet) bulundu. Bölgede daha evvel eşi benzerine rastlanmayan, Anadolu’daki hafriyatlarda ise Roma Devri katmanında bulunmuş tek örnek niteliğindeki tılsımlı objenin önümüzdeki günlerde Amasra Müzesi’nde sergilenmesi bekleniyor. Fenikeliler tarafınca Sesamos ismi ile birinci kuruluşu M.Ö. 12. Yüzyıla dayanan, Miletoslular, Kimerler, Lidyalılar, Makedonyalılar, Romalılar, Bizanslılar ve Cenovalılar üzere birfazlaca medeniyete konut sahipliği yapmasının akabinde 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafınca fethedilerek Osmanlı’ya katılan Amasra’nın toprak altında kalan tarihi, hafriyat çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılıyor.


2014 yılında Ulusal Eğitim Bakanlığı’na ilkokul yapılması için bağışlanan alanda, inşaat üretimi başlamadan evvel Amasra Müze Müdürlüğü’nün yapmış olduğu sondaj hafriyatları esnasında Roma Periyoduna tarihlendirilen mimari ögelere rastlanmış ve kelam konusu alan muhafaza altına alınmıştı. Ardından birebir alanda 2017 yılında bir daha Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığı’nda kurtarma hafriyatları başlamış ve birinci etapta tapınak olarak düşünülen yapıda fazlaca sayıda sütun, sütun başlığı ve mimari modüller ortaya çıkarılmıştı.

Amastris Antik Kenti kurtarma hafriyatları sırasında üzerinde kazıma çizgiler yer alan piramidal formda taş amulet (tılsımlı olduğuna inanılan nesne) bulundu.
© İHA

Doğal liman misyonu nazarann koyları niçiniyle tarihte değerli bir liman kenti ve ticaret merkezi olarak konumlanan Amasra’daki hafriyat çalışmaları Kültür Bakanlığının dayanaklarıyla Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığında ve Bartın Üniversitesinin bilimsel danışmanlığında sürdürüldü. 2022 yılının Haziran ayında başlayan hafriyat çalışmalarıyla birlikte çabucak hemen netlik kazanmasa da ‘stoa’ olduğu bedellendirilen alanda şu ana kadar birfazlaca tarihi sütun ve nesne gün yüzüne çıkarıldı.


Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Hafriyatlar ve Araştırmalar Daire Başkanlığı’nın takviyeleriyle Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığında, Bartın Üniversitesinin bilimsel danışmanlığında gerçekleşen ve 2022 yılının Haziran ayında başlayan Amastris Antik Kent kurtarma kazılarında Roma İmparatorluk ve Bizans Periyotlarına ilişkin yüze yakın sikke; metal, cam, kemikten yapılmış iki yüzden çok küçük buluntu gün yüzüne çıkarıldı.


Söz konusu çalışmanın yapıldığı mimarinin ölçüleri ise; ortaya çıkarılan devasa sütunları, korinth sütun başlıkları ve üst yapı elemanları ile yaklaşık 9 metre olarak belirlendi. 4 ay süren kurtarma hafriyatları sırasında gün yüzüne çıkarılan ve arkeoloji dünyası başta olmak üzere tarih meraklılarını heyecana boğan en kıymetli gelişmelerden biri ise üzerinde kazıma çizgilerin yer aldığı piramidal formdaki ‘Tılsımlı Nesne’ (Amulet) oldu.


‘Eşi benzerine rastlanmayan tek örnek’


Batı Karadeniz bölgesi genelindeki antik kent kazılarında daha evvel eşi benzerine rastlanmayan, Anadolu’daki kurtarma kazılarında ise Roma Periyodu katmanında bulunmuş tek örnek niteliğindeki tılsımlı objenin ünik bir eser olduğu ve önümüzdeki günlerde de Amasra Müzesi’nde sergileneceği öğrenildi.


Bartın Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Kolu Lideri öğretim üyesi Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, yapıtın Anadolu’daki hafriyatlarda Roma yapısında bulunmuş tek örnek olduğunu kaydetti:

“Öncelikle Amasra Müzesi hafriyat başkanlığında yürütülen Amastris Antik Kent Kurtarma Hafriyatı 2022 çalışmaları sırasında kelam konusu yapıtı tespit etmiş bulunmaktayız. Ve yapıtımız M.S. 2. yüzyıla tarihlenen ve mermerden inşa edilmiş olan bir roma yapısının içerisinde M.S. 2. yüzyıl ortalarına tarihlenen bir daha katmanlarda ele geçmiş olan ünik bir yapıttır. Amulet olarak tanımladığımız piramidal formda, taban kısmı kare, üst kısmı piramidal formda ve obsidyenden yapılmış bir tıp amulet olarak tanımladığımız bir eser. Yapıtımızın taban kısmında bir figür yer almakta. İnsize yani kazıma çizgilerle betimlenmiş olan Mısır dininden tanıdığımız ilah BES’in biçimlendiğini, betimlendiğini görüyoruz. Yapıtın üst kısmındaysa demotik olarak isimlendirilen eski Mısır dinindeki Hieroglif harflerin Roma devrinin başlarında yeni dinin demotik olarak isimlendirdiğimiz harf karakterleri ile tılsımlı kelamların yer aldığını görüyoruz. Yapıtın üstündeki harf karakterleri de temsil ettiği muhafaza manasına işaret etmekte. Bir nevi tılsımlı obje olarak devrinde bir kişinin üzerinde taşıdığı, kötülüklerden, hastalıklardan korunmak, hangi manada muhafazasını istiyorsa o biçimde üzerinde taşıdığı tılsım bir obje olarak tanımlayabiliriz. Bölgede muhakkak tek olduğunu söyleyebiliriz. Anadolu’da da bir Roma yapısında hafriyatlar sırasında Roma katmanında bulunmuş olan tek örnek olduğunu söyleyebiliriz rahatlıkla.”

‘gayet kıymetli bir tespit’


Doç. Dr. Çam, hafriyatlarda gün yüzüne çıkarılan tılsımlı objenin heyecan verici bir tespit olduğunun da altını çizdi:

“gayet değerli bir tespitti bizim için. Heyecanlandıran bir tespitti. Bunun niçini evvela Roma İmparatorluk devrine ilişkin büyük bir yapıda çalışırken, Roma katmanlarında bu biçimde bir asur akamenid tesirli, asur akadenid devirlerinden bildiğimiz damga mühürlere benzeyen bir formda yapılmış bu biçimde bir amuletin bu biçimde bir yapıda tespit edilmesi bizim için çok değerliydi. O yüzden bundan daha sonraki çalışmalarımızda da bu mührün özgününde hangi manası taşıdığını ve üzerinde taşıyan kişinin bir rahip mi, din nazaranvlisi mi, sıhhat ya da güvenlik emeliyle mı bunu taşıdığını tahminen de bir lejyonda vazifeli askerin Doğu seyahatleri sırasında ya da Doğudaki nazaranvi sırasında tahminen de bulup buraya getirip getirmediği konusundaki ortaya çıkan soru işaretlerini aydınlatmak için elimizden geleni yapacağız.”

Tılsımlı objeyle ilgili bilimsel çalışmaların sürdürüleceğini de kelamlarına ekleyen Doç. Dr. Çam, “Kültür Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaade ve takviyeleriyle bu kazıyı gerçekleştirebildik. beraberinde Bartın Valiliği ve Amasra Kaymakamı Kadir Perçi’ye de verdiği takviyeden dolayı teşekkür ediyoruz” dedi.

Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.